Koji su šartovi namaza?

ŠARTI (UVJETI) NAMAZA

Pripadnost islamu, zbog riječi Uzvišenog Allaha:

“Pa ukoliko se pokaju i budu obavljali namaz”303, kao i zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Islam je sagrađen na pet stvari”, pa je među njima spomenuo i namaz.304

Razum – zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Pero je podignuto sa trojice” pa je spomenuo “i sa ludog sve dok mu se razum ne povrati”.305 

Raspoznavanje, zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Naređujte svojoj djeci namaz kada napune sedam godina. “306

Čistoća (abdest), zbog riječi Uzvišenog Allaha:

“O vjernici, kada ustanete namaz da obavite, operite svoja lica .. .”307, kao i zbog riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Allah ne prima namaz bez abdesta. “308

Nastupanje namaskog vremena, zbog riječi Svevišnjeg Allaha:

“Obavljaj namaz kada sunce s polovine neba krene”309, kao i zbog Džibrilovih riječi upućenih Allahovom Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem: “Vrijeme za svaki namaz je između ova dva vremena. “310

Prekrivanje stidnog mjesta, zbog riječi Uzvišenog Allaha:

“Lijepo se obucite kada hoćete namaz da obavite”311, i riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Allah ne prima namaz punoljetne žene osim sa mahramom. “312 A Seleme b. EI-Ekve'a, radijallahu anhu, nakon što je upitao Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, o svome namazu u jednoj odjeći, rekao je: “Da, zaogrni gornji dio tijela pa makar ga spojio i trnom. “313 Onaj koji bude klanjao bez odjeće a u mogućnosti je da se prekrije, njegov namaz je neispravan, po konsenzusu učenjaka. Stidno mjesto muškarca je od pupka do koljena, zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Stidno mjesto je ono što je između pupka i koljena. “314 A cijelo ženino tijelo je stidno mjesto u namazu izuzev lica, zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Sva žena je avret osim njenog lica u namazu.” Prenosi se i dodatak  ” … i šake”. A u riječima Uzvišenog Allaha stoji:

“I neka ne pokazuju svoje ukrase osim ono što je ionako spoljašnje”315, tj. lice i šake. Najbolje je da muškarac prekriva svoju natkoljenicu, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Pokrij svoju natkoljenicu, jer je natkoljenica stidno mjesto. “316 A ukoliko bi je i otkrio, to je dozvoljeno jer ju je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, otkrio u pojedinim situacijama.

Otklanjanje nečistoće, zbog riječi Uzvišenog Allaha:

” … i svoju odjeću očisti!”317, te riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Čistite se od mokraće, jer je većina kaburskog azaba zbog nje. “318 Također, Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, naredio je da se kanta vode prospe na mjesto gdje se pomokrio beduin, a za jednog od stanovnika kabura rekao je: ” … a što se tiče jednog od njih dvojice, on se nije čistio od mokraće. “319 Rekao je za krv hajza: “Ostruži je, potom je trljaj vrhovima prstiju u vodi, zatim operi vodom, a onda klanjaj u toj odjeći. “320 I Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, skinuo je svoju obuću u namazu kada je saznao da na njoj ima nečistoće.

Okretanje prema Kibli, zbog riječi Uzvišenog Allaha:

“I svoje lice okreni prema Mesdžidui-Haramu!”321, i riječi Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, upućenih jednom čovjeku: “A zatim se okreni prema Kibli. “322 Ukoliko ne bude poznavao tačan pravac Kible, klanjat će kako može i neće ponavljati namaz, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao namaz u mračnoj noći u drugom pravcu mimo Kible, pa nije ponovio namaz.

Onaj koji klanja nafilu u prijevoznom sredstvu, može je klanjati okrenut u bilo kojem pravcu, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao nafilu na jahalici u onom smjeru u kojem se ona kretala.323

Onaj koji je prisiljen, kao i onaj koji je bolestan i koji strahuje za sebe, u nemogućnosti okretanja prema Kibli, klanjat će okrenut prema bilo kojoj strani, zbog riječi Svevišnjeg Allaha:

” … pa, ako budete strahovali, onda klanjajte hodeći ili jašući”324, i zbog Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Ono što vam naredim, uradite koliko ste u mogućnosti. “325

Nijjet (namjera), zbog riječi Uzvišenog Allaha:

“Iskreno ispovijedajući vjeru samo Njemu”326, i Vjerovjesnikovih, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Uistinu se sva djela vrednuju prema namjeri. “327

303 PrUevod značenja Et· Tevbe, 5.

304 Sahih: Buharija (8), Muslim (16), Ahmed (5979) i drugi.

305 Sahih: Ahmed (943, 959), Ebu Davud (4403), Tirmizi (1423). Pogledati: Miškat (3287).

306 Hasen: Ahmed (6650, 6717), Ebu Davud (495). Pogledati: Miškat (572).

307 Prijevod značenja EI·Maide, 6.

308 Sahih: Muslim (224), Ahmed (4686, 4949), Tirmizi (l) i drugi.

309 Prijevod značenja El-Isra, 78.

310 Prethodio je izvod had isa.

311 Prijevod značenja EI-E'araf, 31.

312 Sahih: Ahmed (24641, 25305, 25306), Ebu Davud (641), Tirmizi (377). Pogledati: Miškat (762) Pojedini islamski učenjaci osporili su ovaj hadis.

313 j-tasen: Ahmed (16085, 26112), Ebu Davud (632), Nesai (765). Pogledati: Miškat (760).

314'Hasen: Taberani u Evsatu (7761) i u Sagiru (1033), Hakim (6418).

315 Prijevod značenja En-Nur, 31.

316 Sahih: Ahmed (15497, 15503), Ebu Davud (4014), Tirmizi (2796). Pogledati: Miškat (3112).

317 Prijevod značenja EI-Muddessir, 4.

318 Sahih: Darekutni u poglavlju o nečistoći mokraće (2). Pogledati: Et-Tergib ve-t-terhib s ocjenom šejha Albanija (152) i lrvaul-galil (280).

319 Sahih: Muslim (292), Ahmed (1981), Ebu Davud (20), Nesai (31).

320 Sahih: Buharija (227, 307), Muslim (291).

321 Prijevod značenja EI-Bekare, 144.

322 Sahih: Buharija (6251, 6667), Muslim (397).

323 Sahih: Buharija (400, 1000, 1093), Muslim (700).

324 Prijevod značenja EI-Bekare, 239.

325 Sahih: Buharija (7288), Muslim (1337), Ahmed (7320, 7449) i drugi.

326 Prijevod značenja EI-E'araf, 29.

327 Prethodio je izvod had isa.
———–
Iz knjige “RAZUMIJEVANJE FIKHSKIH DOKAZA”
Autor: dr. ‘Aid el-Karni