Eselamu alejkum poštovani,
Pitala bih vas, da li prilikom obavljanja male nužde kada koristimo toalet papir umjesto vode, se smatramo čistim za abdest? Negdje sam pročitala da je dozvoljeno a negdje ne, pa molim vas pojasnite mi to i u kojim slučajevima?
Podrška: pitajucene@gmail.com
Alejkumusselam.
Otklanjanje nečistoće (mokraće ili izmeta) sa dva prirodna otvora je vadžib po idžmau učenjaka.
To otklanjanje se vrši sa vodom, kamenom ili bilo kojim čistim čvrstim predmetom sa kojim se može odstraniti nečistoća. Ono za što je došlo u šerijatskim tekstovima da sa njim nije dozvoljeno otklanjanje nedžaseta sa dva prirodna otvora su čvrsta baljega i kosti, a islamski učenjaci ovome dvome pridružuju sve vrste ljudske hrane.
Dokaz da sa baljegom i kostima nije dozvoljeno čistiti se poslije nužde je hadis od Abdurrahmana ibn Jezida da je Selman, radijallahu anhu, bio upitan sljedeće: “Vaš Vjerovjesnik vas je poučio svemu pa čak i čišćenju poslije nužde?”. Pa mu je Selman odgovorio: “Naravno, zabranio nam je da se okrećemo prema Kibli kada vršimo veliku ili malu nuždu, da se čistimo desnom rukom, da se čistimo sa manje od tri kamena i da se čistimo sa baljegom ili kostima”. Hadis bilježi Muslim u svom Sahihu.
Mudrost zabrane čišćenja sa baljegom i kostima je pojašnjena u hadisu kojeg bilježi Muslim u svom Sahihu a prenosi ga Ibn Mes'ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Došao mi je glasnik od džina pa sam sa njim otišao i učio im Kur'an”, pa je sa nama krenuo Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i pokazao nam njihove tragove i tragove njihove vatre i kaže da su ga pitali o hrani pa im je rekao: “Vama je svaka kost koja vam dođe u ruke nad kojom je spomenuto Allahovo ime bolja od mesa, i svaka baljega je hrana vašim životinjama”. I još je dodao: “Pa se nemojte sa njima čistiti jer je to dvoje hrana vaše braće”.
Riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Vama je svaka kost koja vam dođe u ruke nad kojom je spomenuto Allahovo ime” učenjaci tumače na dva načina:
Prvi- da se u hadisu misli na to da kada se prilikom klanja ovce spomene Allahovo ime tada se sa njom okoristi i musliman i njegov brat džinn.
Drugi- da se misli na to da kada čovjek pojede meso i htjedne da baci kost kaže „Bismillah“ prilikom bacanja kosti kako bi se od te kosti okoristili i njegova braća džinni. Oba tumačenja su moguća.
Naime, u istom hadisu u rivajetu kod Tirmizija je došlo: “Vama je svaka kost kod koje nije spomenuto Allahovo ime …”. Prividna oprečnost između ovog rivajeta i onog kod Muslima se može izmiriti na sljedeći način:
da riječi “Vama je svaka kost koja vam dođe u ruke nad kojom je spomenuto Allahovo ime” u rivajetu kod Muslima znače spominjanje Allahovog imena prilikom klanja, a riječi “Vama je svaka kost kod koje nije spomenuto Allahovo ime …” u rivajetu kod Tirmizija znače da nije spomenuto Allahovo ime prilikom jedenja. (Tuhvetul-ahvezi 8/111).
Zbog ove kontradiktornosti između ova dva rivajeta treba dati prednost tekstu kojeg bilježi Muslim u svom Sahihu jer se po općeprihvaćenom pravilu kod muhaddisa tekstovima hadisa koji su u Sahihima Buharije i Muslima daje prednost u odnosu na tekstove ostalih zbirka hadisa.
Prema tome, čišćenje toalet papirom (ili nekim drugim papirom) poslije male ili velike nužde je dozvoljeno i ispravno pod uslovom da se otkloni sam nedžaset što je uslov pri čišćenju bilo čime drugim. Nije mi poznato da oko ovoga postoji razilaženje među učenjacima. Ve billahi tevfik.
Na pitanje odgovorio dr. Zijad Ljakić – zijad-ljakic.com