Šta spada u sunnete namaza?

NAMASKI SUNNETI

Podizanje ruku, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, prilikom stupanja u namaz dizao ruke, ispruživši ih.

a) Vrijeme podizanja ruku: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, podizao bi ruke kada bi izgovarao tekbir, a spominje se da bi prvo izgovorio tekbir pa bi podigao ruke, kao što se spominje da bi ponekad podigao ruke pa onda izgovorio tekbir.

b) Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, dizao bi ruke u visinu ramena i u visinu ušiju.

c) Ruke se dižu kod početnog tekbira, prilikom odlaska na ruku'u, prilikom vraćanja sa ruku'a i prilikom ustajanja na treći rekat. Ovako se vjerodostojno prenosi od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem.

Stavljanje desne ruke preko lijeve, jer je u vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, naređivano da svaki čovjek stavi desnu ruku preko lijeve u namazu.

Položaj ruku u namazu je na prsima. Vail b. Hudžr kaže: “Klanjao sam sa Vjerovjesnikom, sallallahu alejhi ve sellem, pa je stavio desnu ruku preko lijeve na svojim prsima. “344

Početna dova. Postoji više verzija početne dove:

a) Vjerovjesnikove, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Allahumme ba'id bejni ve bejne hatajaje, kema ba'adte bejnel-mešriki vel-magrib. Allahumme nekkini min hatajaje kema junekka-s-sevbul-ebjedu mine-d-denes. Allahummagsilni min hatajaje bil-ma'i ves-seldži vel-bered!

Prijevod: (Allahu moj, udalji mene od mojih grijeha kao što si udaljio istok od zapada, Allahu moj, očisti me od grijeha kao što se očisti bijelo odijelo od prljavštine, Allahu moj, okupaj me od mojih grijeha vodom, snijegom i gradom). “345

b) Također, njegove, sallallahu alejhi ve sellem, riječi: “Vedždžehtu vedžhije lillezi fetare-s-semavati vel-erda hanifen muslimen ve ma ene minel-mušrikin. Inne salati ve nusuki ve mahjaje ve memati lillahi Rabbil-‘alemin la šerike lehu ve bi zalike umirtu ve ene minel-muslimin. Allahumme Ente-l-Meliku, la ilahe illa Ente, Ente Rabbi ve ene abduke, zalemtu nefsi, va'tereftu bizenbi, fagfir li zunubi džemia. lnnehu la jagfiruz-zunube illa Ente. Vehdini li ahsenil-ahlak, la jehdi li ahseniha illa Ente. Vasrif anni sejjieha, la jasrifu anni sejjieha illa Ente. Lebejke ve sa'dejke, vel-hajru kulluhu fi jedejke, veš-šerru lejse ilejke. Ve ene bike ve ilejke, tebarekte ve te'alejte, estagfiruke ve etubu ilejke!

Prijevod: (Okrećem lice prema Onome koji je stvorio nebesa i Zemlju, kao pravovjeran, musliman i ja nisam od mnogobožaca. Uistinu, moj namaz i svi moji obredi, moj život i moja smrt pripadaju samo Allahu, Gospodaru svih svjetova, koji nema sudruga. To mi je naređeno i ja sam od muslimana. Allahu moj, Ti si Vladar, drugog boga osim Tebe nema, Ti si moj Gospodar, a ja Tvoj rob! Sebi sam učinio nasilje i priznajem svoj grijeh, pa mi oprosti sve moje grijehe. Uistinu, grijehe ne oprašta niko drugi osim Tebe. Uputi me na lijepo ponašanje, jer doista na lijepo ponašanje ne upućuje niko drugi osim Tebe. Sačuvaj me lošeg ponašanja jer doista niko drugi osim Tebe ne može me sačuvati lošeg ponašanja. Tebi se odazivam! Sve dobro je u Tvojim rukama, dok se zlo ne pripisuje Tebi. Ja sam uz Tebe i idem ka Tebi. Neka Si blagoslovljen i uzvišen. Od Tebe oprosta tražim i Tebi se kajem!”346

c) Prenosi se od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, jedna od najljepših početnih dova: “Subhanekellahume ve bi hamdike ve tebareke-smuke ve te'ala džedduke ve la ilahe gajruke!

Prijevod: (Slava Tebi, Allahu moj, i sa Tvojom zahvalom i blagoslovom imena Tvoga. Ti si uzvišen i nema boga osim Tebe. “347

Isti'aza – traženje utočišta od prokletog šejtana, zbog riječi Uzvišenog Allaha:
“A kada hoćeš da učiš Kur'an, ti zatraži utočište od prokletog šejtana. “348

Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, nakon početne dove, učio bi: “Allahume inni e'uzu bike mine-š-šejtani-r-radžim min hemzihi, ve nefhihi, ve nefsihi!

Prijevod: (Allahu moj, ja Ti se utječem od prokletog šejtana, njegovog ludila, oholosti i poezije. “349

Početna dova uči se u sebi, jer je tako prakticirao Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem. Početna dova uči se samo na prvom rekatu, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, učenje na drugom rekatu otpočinjao sa Elhamdu lillahi Rabbil'alemin, i nije učio početnu dovu.

Izgovaranje “amin”. Sunnet je da riječi amin izgovori i imam, i muktedija i osoba koja klanja sama, glasno na namazima na kojima se uči glasno, i u sebi na namazima u kojima se ne uči glasno. Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, izgovarao bi riječi amin otežući pri tome svoj glas.350 Podstaknuo je na njihovo izgovaranje rekavši: “Židovi vam ne zavide ni na čemu kao što vam zavide na selamu i izgovaranju riječi ‘amin’ nakon imama. “351 Također je rekao: “Onaj čije se izgovaranje ‘amin’ poklopi sa izgovaranjem ‘amin’ od strane meleka, bit će mu oprošteni prethodni grijesi. “352

Nakon Fatihe uči se nešto iz Kur'ana na prva dva rekata, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, učio na njima.

Može se zadovoljiti učenjem jedne sure, ili spojiti dvije sure, ili proučiti nekoliko ajeta, zbog sličnog postupka Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.

Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, ponekad bi učio duže sure, a ponekada kraće, shodno situaciji u kojoj se nalazio, kada bi naprimjer bio na putovanju i slično. Na sabah-namazu učio je od šezdeset do stotinu ajeta, a također je dugo učio i na podne-namazu. Na ikindija-namazu učio je upola manje od onoga što je učio na podne-namazu, a na akšam-namazu učio je kratke mufessal sure, a zabilježeno je da je ponekad učio i duže sure. Što se tiče jacija namaza, učio je sure srednje dužine, poput sura EI-E'ala, Ved-duha, EI-Inširah, Veš-šemsi, Vet-tini i slično.

Što se tiče džuma-namaza, učio je suru El-Džumu'a, El-Munafikun, Sebbih (El E'ala), El-Gašije. Na bajram-namazima učio je Kaf, Ikterebet ili Sebbih (EI-E'ala) i EI-Gašije. Na prvom rekatu prakticirao je učiti duže nego na drugom rekatu. Polahko bi učio i zastajao kod svakog ajeta otežući svoj glas. U tom smislu prenosi se da je rekao: “Nije od nas onaj koji ne uči Kur'an uljepšavajući svoj glas. “353 Kada bi prilikom učenja Kur'ana na nafila-namazu, u ajetu spominjao tesbih, i on bi izgovarao tesbih, molio bi Allaha i utjecao Mu se. Glasno bi učio na sabahu, džumi, na prva dva rekata akšama i jacije, na bajramima, prilikom pomračenja Sunca i namaza za kišu.

344 Sahih, bez riječi “na prsima”. Ovaj dodatak na prsima nije vjerodostojno prenesen i svi hadisi koji govore o položaju ruku u namazu dok je klanjač na staja nju slabi su.

345 Sahih: Buharija (744), Muslim (598), Ahmed (7124), Ebu Davud (781) i drugi.

346 Sahih: Muslim (771), Ahmed (805), Ebu Davud (760), Tirmizi (3421-3423) i drugi.

347 Sahih mevkuf. Ahmed (11081, 11260), Ebu Davud (775), Tirmizi (242), Nesai (899, 900) od Ebu Se'ida ei-Hudrija, radijallahu anh, a bilježi Ebu Davud (776), Tirmizi (243), od Aiše, radijallahu anha. Pogledati: Miškat (815).

348 Prijevod značenja En-Nahl, 98.

349 Daif: Ahmed (16297, 16298), Ebu Davud (764), Ibn Madže (807). Pogledati: Miškat (817). Ovaj hadis došao je raznim putevima, lancima prenosi laca i nijedan od njih nije ispravan.

350 Sahih: Ahmed (18363), Tirmizi (248).

351 Sahih: Ibn Madže (856). Pogledati: Et-Tergib ve-t-terhib s ocjenom od še j ha Albanija (515) i Sifetus-sa/ati od Albanija (97).

352 Sahih: Buharija (780, 6402), Muslim (410), Ahmed (7147, 7203) i drugi.

353 Sahih: Buharija (7527).
———–
Iz knjige “RAZUMIJEVANJE FIKHSKIH DOKAZA”
Autor: dr. ‘Aid el-Karni