Selam alejk, šejh Zijad.
Jedan brat kaže nisam se vjenčao šerijatski, 15 godina je u braku vratio se vjeri, praktikuje islam. Kopka ga i teško mu što nije šerijatski vjenčan. Ne bi da ide hodži. Traži da ga vjenčam kako bi se umirio i on i supruga. Ako bi mogao savjet i način ko ih može vjenčati, uvjeti, način. Da li treba sada nakon 15 godina braka i dvoje djece itd.
Alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu.
Hvala Allahu i neka je salavat i selam na posljednjeg vjerovjesnika, a zatim:
Brakovi koje kjafiri (nemuslimani) sklope i tretiraju ih valjanim kod njih samih, te brakove islam priznaje i presuđuje da su ispravni, ako po islamu nema zapreke u rodbinskoj vezi ili srodstvu po mlijeku da u osnovi stupe u brak. Također, priznaje se posljedica tih brakova, poput porijekla djece rođene u tim brakovima, međusobnog nasljeđivanja i drugih propisa valjanog braka.
Treba naglasti da je osnovni uslov da ga oni sami tretiraju brakom, a ne slobodnom vezom ili vezom ljubavnika i slično.
U vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, islam je primio velik broj ljudi, on nije ispitivao o šartovima njihovih skolopljenih brakova, nego ih potvrdio, što ukazuje da su valjani.
Kaže hanbelijski učenjak Ibn Kudame (El-Mugni, 7/115): „Brakovi kjafira su valjani, priznaju se kada prime islam ili traže presudu kod nas (muslimana), ako je žena od onih sa kojom je dozvoljeno stupiti brak u osnovi“. Zatim je Ibn Kudame prenijeo riječi učenjaka Ibn Abdulberra: „Idžma (konsenzus) učenjaka je na tome da ako supružnici prime islam zajedno odjednom, oni ostaju u svom braku, osim ako je među njima prepreka zbog rodbinskih veza ili dojenja. Velika skupina muškaraca i žena je primila islam u vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i priznati su im njihovi brakovi, nije ih pitao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, o šartovima braka niti o načinu kako su sklopljeni. Ovo je nužno poznata stvar prenešena u mutevatir predajama, te je time na stepenu jekina (jasnog ubjeđenja)“.
A što se tiče osoba koje su po rođenju muslimani, tj. iz muslimanske porodice, propis njihovih brakova zavisi od vjerskog stanja tih osoba:
1- da te osobe u vremenu sklapanja braka ne praktikuju ništa od vjere, svejedno deklarisali se kao muslimani ili ateisti
Njihovi brakovi sklopljeni u opštini kada se vrate vjeri imaju status brakova kjafira, to jest, njihov brak se priznaje, djeca iz tog braka su njihova djeca. Oni nisu obavezni da se šerijatski vjenčaju.
2- da te osobe praktikuju neke temelje vjere što ih čini muslimanima, poput namaza, posta i slično
Propis brakova ovih osoba zavisi od stanja:
Prvo – Ako su sklopili šerijatski brak, svejedno pred hodžom po hanefijskom mezhebu bez dozvole velijja ili pred nekim učenim po druga tri mezheba uz dozvolu velijja, brak je valjan bez ikakve sumnje.
Drugo- Ako se šerijatski nisu vjenčali, nego samo opštinski, a znali su za propis obaveze sklapanja šerijatskog braka, njihov brak se vraća na pitanje šerijatske valjanosti braka sklopljenog samo u opštini. Ako ispunjava šartove islamskog braka valjan je, a ako ne nije.
Detaljnije o tom pitanju pročitaj na ovom linku:
https://www.ehlus-sunne.ba/index.php/brak-intima-ljubav/531-da-li-opstinsko-vjencanje-moze-zamijeniti-serijatsko
Treće – Ako nisu znali za obavezu sklapanja šerijatskog braka, zbog džehla o propisu istog, pa sklope brak samo opštinski i obznane da su u braku, njihov brak nakon vraćanja vjeri je valjan, s tim da je mustehab (preporučeno) da se šerijatski vjenčaju.
Muškarac i žena koji su porijeklom iz muslimanske porodice, svejedno praktikovali vjeru ili ne, ako žive zajedno ali ne u braku nego u slobodnoj vezi ili sličnim zajednicama, njihov zajednički život se tretira kao zinaluk, a djeca rođena kao kopilad. Vadžib je da se odmah razdvoje, a oko sklapanja braka među njima oko toga se ulema razilazi, ispravno je da nema smetnje ako se oboje pokaju od tog djela.
Prema tome, shodno u kojem gornjem stanju se nalazi taj bračni par, to je i odgovor na njegovo pitanje.
Ve billahi tevfik.
Na pitanje odgovorio dr. Zijad Ljakić – zijad-ljakic.com