Bajram namaz

Propisanost bajram-namaza: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, ustrajavao je u obavljanju bajram-namaza i naredio je i muškarcima i ženama da izađu na bajram-namaze.

Kupanje za bajram-namaz: Prenosi se od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, da se okupao za bajram-namaz.

Uljepšavanje za bajram-namaz: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, u povodu Bajrama oblačio bi najljepšu odjeću. Imao je ogrtač koji bi oblačio za Bajrame i džumu.

Pojesti nešto prije odlaska na ramazanski bajram-namaz, ali ne i prije kurbanskog bajram-namaza, jer Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, ne bi odlazio na ramazanski bajram-namaz sve dok ne bi pojeo nekoliko datula, neparan broj, dok prije kurbanskog bajram-namaza ne bi ništa jeo sve dok se ne bi vratio iz džamije.

Izlazak na musallu: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao bi ljudima bajram-namaze na musalli izuzev ako bi padala kiša i sl.

Bajram-namaz u mesdžidu: Prenosi se od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, da je klanjao sa svojim ashabima bajram-namaz u mesdžidu kada je padala kiša.

Izlazak žena i djece: Svim ljudima u vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, bilo je naređivano da na bajram-namaz povedu žene, djevojke, pa čak i žene koje su imale menstruaciju s tim što one ne bi obavljale namaz. Žene su prisustvovale bajram-namazu sa Allahovim Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, i u tim prilikama on im je upućivao savjete.

Na musallu otići jednim, a vratiti se drugim putem: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, odlazio bi na bajram-namaz jednim putem, a kući bi se vraćao drugim putem.

Vrijeme bajram-namaza: Prenosi se da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao bajram-namaz nakon što bi sunce odskočilo u visinu dva koplja.

Da li se uči ezan i ikamet za bajram-namaz? Za vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, nije se učio ni ezan ni ikamet za bajram-namaz, tako da njihovo učenje nije od sunneta, pa čak ni riječi “es-salatul-džami'a”.

Tekbiri na bajram-namazu: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, na prvom rekatu bajram-namaza donosio bi sedam tekbira, dok bi na drugom rekatu donosio pet tekbira prije učenja.

Namaz prije i poslije bajram-namaza: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, odlazio bi na bajram-namaz i ne bi klanjao ništa ni prije ni poslije bajram-namaza.

Bajramska hutba: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, držao bi hutbu nakon bajram-namaza.

Slušanje hutbe: Bilježi se da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “fvti ćemo sada držati hutbu, pa ko želi da sjedi i sluša hutbu, neka sjedi, a ko želi da ide, neka ide. “638

Otpočinjanje bajramske hutbe: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, otpočinjao je bajramsku hutbu sa zahvalom Uzvišenom Allahu.

Donošenje tekbira tokom hutbe: Prenosi se od Vjerovjesnika, sallallahu alejhi ve sellem, da je tokom hutbe donosio tekbire.

Naklanjavanje bajram-namaza: Za vrijeme Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, zbog slabe vidljivosti u zadnjoj noći ramazana, ljudi nisu mogli vidjeli mlađak pa su nastavili postiti i taj dan. Kada su u toku dana Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, obavijestili da su vidjeli mlađak, on je naredio da se prekine post i da sutradan izađu na bajram-namaz.

Dozvoljena igra na Bajram: Abesinci su igrali na dan Bajrama, a Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, ih je posmatrao.

Pjevanje djevojčica: Dvije djevojčice su pjevale u Vjerovjesnikovoj, sallallahu alejhi ve sellem, kući na dan Bajrama.

Objedovanje na dan Bajrama: Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao je: “Dani tešrika su danijela, pića i slavljenja Allaha, subhanehu ve te'ala. “639

Činjenje dobrih djela u prvih deset dana zul-hidždžeta: Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao je: “Nema dana u kojima je dobro djelo draže Uzvišenom Allahu od ovih dana.” Prisutni su upitali: “Allahov Poslaniče, zar čak ni džihad na Allahovom putu?!” Rekao je: “Čak ni džihad na Allahovom putu, osim čovjeka koji izađe sa svojim tijelom i imetkom, pa ne vrati ništa od toga. “640 

Čestitanje Bajrama: Nema smetnje da se kaže: “Tekabbelallahu minna ve minke! 1 Allah primio od nas i od tebe”, zbog sličnih postupaka ashaba.

Donošenje tekbira u danima Bajrama: Za Ramazanski bajram Uzvišeni Allah rekao je: ” …i da biste upotpunili vrijeme i Allaha veličali zato što vas je na Pravi put uputio i da biste bili zahvalni. “641

A za Kurban-bajram Uzvišeni je rekao:

“Veličajte Allaha u određenim danima. “642

I rekao je:

“I tako ih je potčinio vama da biste Allaha veličali zato što vas je na Pravi put uputio.“643

Donošenje tekbira za Ramazanski bajram počinje uoči Bajrama, naveče kada se vidi mlađak, i uče se sve dok imam ne izađe na bajram-namaz. Kada je u pitanju Kurbanski bajram tekbiri se počinju donositi ujutro devetog dana, na dan Arefata, pa sve do zalaska sunca trinaestog dana. Po pitanju ovoga nije mi poznat vjerodostojan hadis od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, već o ovome govore predanja ispravnih prethodnika. Ispravno je da se tekbiri donose tokom svih ovih dana i ne ograničavaju se samo na obavezne namaze, već se uče i nakon obaveznih i dobrovoljnih namaza, tokom hodanja i sjedenja, ustajanja i sjedanja.

Način učenja tekbira: Kod ovoga pitanja postoji širina. Prenosi se da su ashabi učili: “Allahu ekber, Allahu ekber, la ilahe illallah, vallahu ekber, Allahu ekber, ve lillahil-hamd”.

638 Sahih: Ebu Davud (1155), Nesai (1571), lbnu Madže (1290).

639 Sahih: Muslim (1141), Ahmed (20198), Ebu Davud (2813) i drugi.

640 Sahih: Buharija (969), Ahmed (1969, 3129), Ebu Davud (2438).

641 Prijevod značenja EI-Bekare, 185.

642 Prijevod značenja EI-Bekare, 203.

643 Prijevod značenja EI-Hadždž, 37.

———–
Iz knjige “RAZUMIJEVANJE FIKHSKIH DOKAZA”
Autor: dr. ‘Aid el-Karni