STAVOVI UČENJAKA O KRAĆENJU BRADE

Nema razilaženja među učenjacima četiri mezheba i ostalih da je puštanje brade vadžib i vjerska obaveza, osim što se prenosi od nekih učenjaka šafijskog mezheba da su rekli za brijanje brade da je mekruh, s tim da je pitanje šta podrazumijevaju pod terminom mekruh, haram ili pokuđenost. Dok najkompetentniji učenjaci šafijskog mezheba smatraju da je mezheb šafija na zabrani brijanja brade i da nema ibreta u stavu mimo ovoga.
A oko uzimanja i kraćenja brade islamski pravnici imaju podijeljeno mišljenje:

Prvi stav – da je skratiti od brade ono što pređe šaku (kada se brada uhvati ispod podbratka u šaku pa što pređe ispod nje) sunnet. Ovo prenosi Šejbani od Ebu Hanife i kaže da je to stav hanefija. Dok hanefijski učenjak Haskefi navodi da je vadžib osjeći od brade ono što pređe šaku.
Kaže hanefijski učenjak Ibn Abidin u svojoj “Hašiji” (2/113) da uzimanje od brade ispod šake onome kome brada ne deformiše i neizobličava izgled: “To nije niko dozvolio”.

Drugi stav – da je dozvoljeno uzeti od brade što pređe preko šake a i ispod šake s tim da brada ostane bujna i da ne bude potkraćena sa svih strana. Ovo se prenosi od učenjaka malikijskog mezheba.

Treći stav – da je dozvoljeno uzeti od brade ono što pređe šaku prilikom obavljanja hadždža i umre shodno postupku Ibn Omera, radijallahu anhuma. Ovo je stav šafijskog mezheba.

Četvrti stav – da nije mekruh uzeti od brade što pređe šaku uopćeno. Ovo se prenosi od imama Ahmeda, takođe prenose od njega da je on uzimao od brade sa njenih krajeva.

Peti stav – da nije dozvoljeno uzimanje od brade niti u dužini niti u širinu, nego da se pusti u onakvom stanju kakvom jest. Ovo je izabrao Nevevi, Ševkani i od savremenih učenjaka Bin Baz.
Ovo dokazuju sa općom naredbom u hadisu : “Puštajte brade”. Međutim većina učenjaka smatra da se pod puštanjem brade misli na na njeno puštanje tako da bude velika i bujna a ne da se ne smije ništa od nje kratiti, ovo prenose Ibn Dekikul-Id i Ibn Hadžer. A u drugom rivajetu je došlo “Veffirulliha” što jezički znači puštanje brade da bude velika i bujna.

Šesti stav – da se ne uzima ništa od brade osim u slučaju kada se njen izgled izobliči i deformiše u dužinu ili u širinu. Ovaj stav prenosi Ibn Džerir Taberi od Hasana El-Basrija, Ata'a a izabragao ga je i Ibn Hadžer tumačeći da se na ovaj način tumači postupak Ibn Omera, radijallahu anhuma, (tj. njegovo kraćenje brade).

Sedmi stav – da je lijepo uzeti od brade od njene dužine i širine kada postane jako velika, odnosno pokuđeno je da čovjek postane poznat po veličini brade kao što je pokuđeno da postane poznat u njenom pretjeranom kraćenju. Ovo je stav Kadi Ijada.
A što se tiče hadisa od Amra ibn Asa, radijallahu anhu, kojeg bilježi Tirmizi da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, uzimao od svoje brade od njene dužine i širine, ovaj hadis je veoma slab zbog ravije za kojeg je rekao Buhari da je munker hadis (veoma slab). S tim da nije prenešen ni jedan hadis ni vjerodostojan niti slab da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, zabranio kraćenje brade. Takođe, ništa slično nije prenešeno od ashaba ili tabi'ina.

Prema tome, ovo su otprilike najbitniji stavovi učenjaka oko kraćenja i uzimanja brade, a što je spomenuto da su stavovi mezheba treba znati da unutar mezheba ima razilaženja po ovom pitanju.
Na osnovu izloženog, ono za što se može reći da je zajednički stav većine učenjaka ovog Ummeta po ovom pitanju je da je dozvoljeno uzimanje i kraćenje brade, s tim da ona ostane i dalje bujna i velika, a najbolje je da se uzima samo onda kada pređe dužinu šake jer je to ono što se prenosi od mnogih ashaba (Ibn Omera, Ebu Hurejre, Džabira i Ibn Abbasa, radijallahu anhum) kao i od većine učenjaka.

Ono što se može primijetiti da je rašireno u našim krajevima po ovom pitanju (kraćenju brade) su dvije krajnosti: jedna je da je haram uzimati išta od brade, a druga da se krati skroz kratko na nekoliko milimetara ili nešto jače, a ni jedno ni drugo nisu bili stavovi niti praksa selefa ovog Ummeta. Dovoljno je što se prenosi od hanefijskog učenjaka Ibn Abidina da uzimanje od brade ispod šake onome kome brada ne deformiše i ne izobličava izgled da “To nije niko dozvolio”.

A što se tiče mišljenja šejha Albanija, rahimehullah, tj. što se prenosi od njega da je smatrao da je puštanje brade ispod šake novotarija, taj njegov stav je blizak onome na čemu su hanefije, jer oni smatraju da je uzimanje što pređe preko šake sunet ili vadžib. Međutim, ni za jedno, ni drugo ni treće, tj. da je sunnet ili vadžib uzeti ili novotarija ne uzeti, nema nekog jasnog i nedvosmislenog šerijatskog argumenta kojim se mogu argumentirati i poduprijeti ti stavovi. Ve billahi tevfik.

Na pitanje odgovorio dr. Zijad Ljakić – zijad-ljakic.com