ZAŠTO IZ-e NE PODUZIMA PROMJENE

Alejkumusselam.
Odgovor na ovo pitanje se vraća na takozvano pitanje TUMAČENJA ISLAMA, tj. Islamaska zajednica tumači islam na drugačiji način od onoga što ti nazivaš “pozivanje Kur'anu i Sunnetu” i “vraćanje izvornoj vjeri”. Ovo zadnje, pozivanje Kur'anu i Sunnetu i vraćanje izvornoj vjeri, se od strane predstavnika islamske zajednice naziva pogrdnim imenom VEHABIZAM, ili puritansko tumačenje vjere, ili redukcionizam ili u najboljem terminu selefijsko učenje. Pozivanje na čisti tevhid ispoljavanja i upućivanja ibadeta samo Uzvišenom Allahu, ostavljanje svih vrsta novotarija od mevluda, četeresnica, hatmi i slično pa do otvaranja raznoraznih svetišta (Ajvatovice, djevojačke pećine, Lastavice i slično), pročišćavanje muslimanskih običaja od natruha koje su se vjekovima taložile ili nikad i nisu bile ostavljene, vraćanje na suštinu i formu islama na kojima su bile prve generacije muslimana, i tako dalje, sve ovo nije islam u koji poziva islamska zajednica.

Čak šta više u vjerskim školama Islamske zajednice se ovo naziva vehabijskim učenjem i tumačenjem vjere a tzv. Vehabije su po njima islamska sekta, znači nisu predstavnici ispravnog tumačenja islama. Zato se oni koji pozivaju izvornom islamu nazivaju pogrdnim nazivom vehabija, upozorava se na njih i stvara loša slika o njima kod običnih muslimanskih masa, ili više od toga nazivaju se potencijalnim teroristima i ljudima koji pogrešno i nakaradno tumače vjeru.

Naravno, Islamska zajednica smatra sebe da je pozvana i jedina kompetentna da tumači islam na ovim prostorima. Njeno tumačenje se svodi na ono što se naziva “islamska tradicija Bošnjaka” ili “bosanski islam”, a što se može rezimirati, kako to tumači dr. Fikret Karčić u sljedećem: Ehli-sunnetski pravac Islama, uključujući maturidijsko učenje u oblasti akaida i hanefijski mezheb u oblasti fikha, te odgovarajuće sufijske redove (tarikate). A ispravno je da maturidijsko akidetsko učenje nije Ehli-sunnetski pravac islama nego jedna od kelamističkih (skolastičkih) islamskih sekti. Takođe, pozivanje na hanefijski mezheb i njegova primjena u našem podneblju je jako upitna i diskutabilna, što je tema za sebe. A sufijski redovi (tarikati) su novotarski tumači i praktikanti islama ma gdje bili samo je razlika među njima (tarikatima) u stepenu i dubini dalaleta na kojem su zasnovani. Postaje jasno da ovakav “bosanski islam” ili “islamska tradicija Bošnjaka” u startu odbija izvorno tumačenje islama ili ga sa sumnjom, rezervom i podozrenjem posmatra i uzima od njega ono što mu odgovara i ne dovodi u pitanje temelje. Nema sumnje, da je primjetan pozitivan uticaj pozivača u izvorni islama sa kojim je došao Mustafa, sallallahu alejhi ve sellem, na Islamsku zajednicu makar to oni i negirali, iako bi te promjene i reforme trebale biti brže i veće.

Termin “Islamska tradicija Bošnjaka” je relativan pojam, jer se vjerska tradicija Bošnjaka razlikuje u periodu turske vladavine od one u vrijeme Austro-ugarske vlasti, također, u vrijeme stare Jugoslavije između dva svjetska rata se razlikuje od one u vrijeme komunističke vladavine. A ovo što imamo zadnjih 25 godina, od zadnjeg rata pa do dana danas, od vjerske tradicije pored vjerskih sloboda i islamske sahve (islamskog buđenja) su umnogome ostaci prethodnih faza.

Ovo je suštinski problem neodazivanja islamske zajednice neophodnim i normalnim reformama i promjenama koje su mnogim muslimanima sasvim logične i jasne.

Prema tome, oni koji vode i upravljaju IZ-om smatraju da je njeno “višestoljetno” tumačenje i praktikovanje vjere (tj. tumačenje iz komunističkog i postkomunističkog perioda) na ovim prostorima ispravno (čak najispravnije u svijetu), te da nema potrebe za reformom i promjenom.

Ve billahi tevfik.

Na pitanje odgovorio dr. Zijad Ljakić – zijad-ljakic.com